Balalayka nedir, nasıl bir enstrümandır? Balalayka nereye özgü?

Kaç tane müzik enstrümanı biliyorsunuz? Bu soruyu duyduğunuz anda aklınıza ilk olarak gitar, piyano, bağlama, keman gibi en bilindik ve temel müzik aletleri geliyor değil mi? Son yıllarda en popüler enstrümanlar kesinlikle ilk aklınıza gelenler. Fakat geçmişten günümüze kadara gelmeyi başarabilmiş geleneksel müzik aletleri de var.

BALALAYKA NEDİR?

Mesela Balalayka. Balalayka, Rus halk müziğinin simgesi haline gelmiş, üç telli ve üçgen gövdeli bir telli çalgıdır. Görünüşüyle gitarı andırsa da sesi, karakteri ve tınısı bambaşkadır.

Adını Rusça “balakat” (çalıp söylemek) fiilinden alan bu enstrüman, yüzyıllardır hem köy düğünlerinde hem de sahnelerde duyulan özgün bir melodik kimliğe sahiptir.

YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

Balalayka genellikle ahşaptan yapılır ve en dikkat çekici özelliği üçgen biçimindeki gövdesidir. Üç teli bulunur; bunlardan ikisi genellikle aynı nota sesini verirken üçüncüsü daha ince veya kalın akortlanır. Bu sayede hem ritmik hem de melodik bir denge kurulur. Gövdesi çam veya ladin ağacından, sapı ise genellikle kayın ya da huş ağacından üretilir.

KULLANIM VE ÇALMA TEKNİĞİ

Balalayka, genellikle parmaklarla çalınır; mızrap kullanılmaz. Bu da ona sıcak ve samimi bir tını kazandırır. Çalarken hem ritim hem melodi aynı anda yürütülür. Rus halk danslarına eşlik etmede sıkça kullanılırken, orkestra düzenlemelerinde de yerini alır.

KÜLTÜREL ÖNEMİ

Balalayka, Rus kimliğinin müzikal bir sembolü olarak görülür. 18. yüzyıldan bu yana halk müziğinin kalbinde yer alan bu çalgı, duyguların en sade hâliyle aktarılmasını sağlar. Kimi zaman neşeyi, kimi zaman hüznü anlatır.